ТЮЛЬПАН ГРЕЙГ
(Tulipa greigii)
Тюльпан Грейг — Қазақстанда кездесетін ең жарқын және ірі қызғалдақ түрлерінің бірі. Бұл түр Лалагүлділер (Liliaceae) тұқымдасына жатады және табиғаттағы ең танымал және сәндік қызғалдақтардың бірі болып табылады.

01
Сипаттама
Тюльпан Грейг өзінің ірі гүлдерімен ерекшеленеді, олардың диаметрі 12 см-ге дейін жетеді. Жапырақшалары ашық қызыл немесе қызғылт сары, негізі қара, шеті сары түсті. Тюльпан сабағының биіктігі 20–50 см-ге дейін жетеді, жапырақтары кең, жасыл, күлгін дақтары бар. Сәуір-мамыр айларында гүлдеп, дала мен беткейлерде жарқын түсті дақтар түзеді.

02
Биологиясы
Бұл түр тұқыммен және вегетативті жолмен көбейеді, пиязшықтар қалыптастырады. Тұқымдары отырғызылғаннан кейін 2-3 жыл өткен соң өніп шығады, ал алғашқы гүлдер тек 5-7 жылдан кейін пайда болады. Тюльпан Грейг құрғақ және күн шуақты аймақтарды жақсы көреді, көбінесе тасты топырақтарда, беткейлерде және далаларда кездеседі.

03
Мекендейтін жерлері

Тюльпан Грейг Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы тау етектерінде және тау беткейлерінде өседі. Оны Заилийский Алатау, Жоңғар Алатауы және Тянь-Шань тауларында жиі кездестіруге болады.

04
Ареалы
Бұл түр Орталық Азияда, негізінен Қазақстан мен Өзбекстанда таралған. Тюльпан Грейг осы аймақтардың эндемигі болып табылады және тек табиғи жағдайда ғана кездеседі.

05
Түрге төнетін қауіптер

Негізгі қауіптерге пиязшықтарды сату үшін қазып алу, мал жаю және антропогендік әсерлер нәтижесінде мекендеу орындарының бұзылуы, сондай-ақ гүлдерді жинау жатады. Түр сонымен қатар климаттың өзгеруі және топырақтың деградациясынан зардап шегеді.

06
Қазақстандағы түрді сақтау бойынша жобалар
Тюльпан Грейг Қазақстандағы бірнеше қорықтарда және ұлттық парктерде, соның ішінде Алтын-Емел және Ақсу-Жабағлыда қорғалады. Табиғи жағдайларда популяцияларды қалпына келтіру және қорғау аймақтарын құру бойынша жұмыстар жүргізілуде.

© Барлық құқықтар қорғалған. Q-VISION ТОО.
Made on
Tilda