Қабылан — сағатына 100 км жылдамдыққа дейін жететін ең жылдам құрлық жыртқышы. Бұл сымбатты және әсем аң Африка мен Азия саванналарында мекендейді, жылдамдық пен ептіліктің символы болып табылады.
01
Статус
I санат. Жойылып бара жатқан түр. Қазақстанда, мүмкін, жойылған. ХҚҚ (IUCN) Қызыл кітабына енгізілген.
02
Таксонның маңызы
Монотипті тектің жалғыз түрі. Қазақстанда осы ерекше түрді сақтап қалудың жалғыз жолы – оны өсіру үшін питомник құру.
03
Таралуы
XVIII - ХХ ғасырдың ортасына дейін Каспий теңізінің шығыс жағалауында және Арал теңізіне жақын шөлдерде мекендеген. Қазақстанда гепард туралы соңғы сенімді деректер 1960-жылдарға жатады.
04
Мекендеу ортасы
Әртүрлі типтегі шөлдер, шөлді таулардың етегі.
05
Саны
Деректер жоқ. Қазақстанда жойылып кеткен болуы мүмкін. Солтүстік-Батыс Түрікменстанда жеке дарақтар сақталған шығар.
06
Негізгі қауіптер
Шөлейт аймақтарды игеру, тұяқты жануарлардың жойылуы, браконьерлердің тікелей қудалауы.
07
Биологиясы
Құлан, қарақұйрық және басқа тұяқты жануарларды аулайды. Үшінші-төртінші жылда жыныстық жетілуге жетеді. Көбею кезеңі желтоқсан-қаңтар айларында өтеді. Жүктілік 90-95 күнге созылады. Бір төлі 2-4 күшіктен тұрады. Еркіндікте 15 жылға дейін өмір сүреді.
08
Қорғау шаралары
Толық қорғауға алынған, СИТЕС Конвенциясының I Қосымшасына енгізілген. Мүмкін мекендеу аймақтарында Үстірт және Қапланқыр қорықтары құрылған.